Dijital Avrupa Programı Nedir?
Dijital Avrupa Programı, Avrupa Birliği’nin dijital dönüşümünü hızlandırmak amacıyla kritik dijital altyapıların kurulması ve dijital teknolojilerin kullanımının yaygınlaştırılmasına odaklanan bir yatırım programıdır.
Ülkemizin 2023 yılından itibaren dahil olduğu Programın ulusal koordinasyonu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.
Programın Amaçları
- Avrupa ekonomisi, sanayisi ve toplumunun dijital dönüşümünü desteklemek ve hızlandırmak,
- Vatandaşların, kamu kurumlarının ve işletmelerin dijital teknolojilerden yararlanmasını sağlamak,
- Küresel dijital ekonomide AB'nin rekabetçiliğini artırmak,
- Dijital teknoloji ve altyapılarda AB’nin dışa bağımlılığını azaltmak ve stratejik özerkliğini sağlamak,
- Birlik içerisindeki dijital yetkinlik farklarının azaltılmasına destek olmak,
- Avrupa'nın kilit dijital teknoloji alanlarındaki kapasitelerini güçlendirmek ve teşvik etmek,
- Dijital dönüşümü ve dijital teknolojilere erişimi teşvik ederek özel sektör ve kamuda dijital teknolojilerin yayılmasını ve benimsenmesini sağlamak.
Program Bileşenleri
Dijital Avrupa Programı kapsamında öncelikli olarak Yüksek Başarımlı Hesaplama, Yapay Zekâ, Siber güvenlik ve Yarı İletkenler alanlarında kritik dijital altyapıların kurulması ve stratejik öneme sahip yenilikçi dijital teknolojilerin geliştirilmesi desteklenmektedir. Programın ikinci aşamasında ise kurulan altyapıların ve dijital teknolojilerin; KOBİ’lerin, kamu kurumlarının ve vatandaşların erişimine açılması ve kullanımının yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.
Bu kapsamda, Dijital Avrupa Programı için birbirine bağlı altı öncelikli alan belirlenmiştir:
- Program Bileşeni 1: Yüksek Başarımlı Hesaplama
- Program Bileşeni 2: Yapay Zekâ
- Program Bileşeni 3: Siber Güvenlik ve Güven
- Program Bileşeni 4: İleri Dijital Beceriler
- Program Bileşeni 5: Dijital Kapasitelerin Oluşturulması, En İyi Kullanımı ve Birlikte Çalışabilirlik
- Program Bileşeni 6: Yarı İletkenler
Hangi Ülkeler Fon Alabilir?
Dijital Avrupa Programı kapsamında verilen hibelerden;
- Üye devletler,
- Katılım sürecindeki ülkeler, aday ve potansiyel aday ülkeler,
- Avrupa Ekonomik Alanına üye olan Avrupa Serbest Ticaret Birliği Üyeleri,
- Avrupa Komşuluk Politikası ülkeleri,
- Birlik programlarına katılım anlaşmalarında belirlenen koşullara uygun olarak üçüncü ülkeler faydalanabilmektedir.güncel liste için tıklayınız
Kısıtlı Çağrılar
Dijital Avrupa Programı Tüzüğü'nün 12(5) maddesi uyarınca, "Siber Güvenlik ve Güven" bileşeni AB Üyesi olmayan ülkelerin katılımına kapalıdır. Programa sonradan dahil edilen "Yarı İletkenler" bileşenine ise bu bileşen için ayrı bir müzakare süreci gerektiğinden AB üyesi olmayan ülkeler katılmamıştır. Dolayısıyla, bu iki bileşen kapsamında açılan çağrılara ülkemizden başvuru yapılamamaktadır.
Türkiye’nin de dâhil olduğu asosiye ülkeler, Programın;
- Yüksek Başarımlı Hesaplama
- Yapay Zekâ
- İleri Dijital Beceriler
- Dijital Teknolojilerin Yaygınlaştırılması
bileşenlerine katılım sağlayabilmektedir.
Ancak, "Yüksek Başarımlı Hesaplama" ve "Yapay Zekâ" Bileşenleri kapsamında açılan bazı çağrılar, Tüzüğün 12(6) maddesi uyarınca, asosiye ülkelerin başvurusuna kapalıdır. Bu tür sınırlamaların bulunduğu çağrılar, ilgili çalışma programlarında ve çağrı dokümanlarında ilan edilmektedir.
Kimler Başvurabilir?
Uygun Başvuru Sahipleri
- Kamu kurumları
- Özel sektör kuruluşları
- KOBİ’ler
- Üniversiteler
- Araştırma kurumları
- Sivil toplum kuruluşları
Uygun Olmayan Başvuru Sahipleri
- Gerçek kişiler
- Uluslararası kuruluşlar
- Tüzel kişiliği olmayan yapılar
- * Bazı istisnai durumlar için çalışma programlarını ve çağrı dokümanlarını kontrol ediniz.
Program çağrılarına başvuru yapabilecek taraflar ve proje için kurulacak ortaklık yapıları çağrılara göre değişiklik gösterebilmekte ve bu hususlar her bir çağrı için ilgili çağrı dokümanında tanımlanmaktadır.
Nasıl Başvurulur?
Program kapsamında açılan çağrılara başvurular, diğer birlik programlarında da olduğu gibi Fonlama ve İhale Portalı (Funding & Tender Opportunities Portal) üzerinden yapılmaktadır.
Çağrı Arama
- Dijital Avrupa Programı kapsamında açık çağrıları ve açılacak çağrıları buradan inceleyebilirsiniz.
- İlgi alanınıza uygun çağrı veya çağrıları belirledikten sonra Çağrı Metni’ni dikkatlice okuyunuz.
- Çağrı Metni; istenen faaliyetler ve sonuçlar, hibe miktarı, finansman oranı, proje süresi ve son tarihler gibi çağrıya dair önemli bilgilerin yer aldığı rehber dokümandır.
Ortak Arama
- Projeye doğru ortakların dahil edilmesi, teklifinizin kalitesini ve etkisini önemli ölçüde artırabilir.
- Çağrı Metni’ndeki ilgili bölümleri inceleyerek proje teklifinizde ortaklık yapınızın nasıl olması gerektiğini öğrenebilirsiniz.
- İlgilendiğiniz çağrı özelinde ortak arayan kuruluşlara, ilgili çağrının sayfasındaki “Partner Search Announcements” bölümünden ulaşabilirsiniz.
- Ayrıca portal’da yer alan “Partner Search” bölümünden ülke, konu vb. filtreler oluşturarak kayıtlı kuruluşların profillerine ulaşabilirsiniz.
Portala Kayıt
- Her kullanıcının portalda oturum açmak için bir hesaba sahip olması gerekir. Henüz bir hesabınız yoksa, buraya tıklayarak yeni bir hesap oluşturabilirsiniz.
- Başvuruda bulunmadan önce, projeye dahil olan tüm katılımcıların katılımcı kaydı yaptırmaları ve 9 haneli “Participant Identification Code” (PIC numarası) almaları gerekmektedir.
- Kuruluşunuzun halihazırda bir PIC numarasına sahip olup olmadığını Portal üzerinden kontrol edebilirsiniz.
Proje Başvurusu
- Proje teklifleri, portal üzerinden elektronik ortamda gönderilmektedir.
- Çağrı sayfalarında yer alan “Start Submission” kısmına tıklayarak başvuru sürecinizi başlatabilirsiniz.
- Proje teklifleri, portal üzerinden ulaşabileceğiniz başvuru formları (Part A ve Part B) kullanılarak yapılmaktadır.
- Bu işlemler, projenin koordinatör kuruluşu tarafından yürütülür.
Arka Plan
Avrupa Birliği (AB) tarafından yayımlanan Dijital Pusula, Birliğin 2030 dijitalleşme hedeflerini ortaya koymaktadır.
Beceriler
Kamu Hizmetleri
- Ana kamu hizmetlerinin %100’ünün çevrim içi sunulması
- Vatandaşların ve işletmelerin dijital kimlik kullanabilmesi.
- Tüm vatandaşların elektronik sağlık kayıtlarına erişim sağlayabilmesi.
Altyapı
- Tüm AB hanelerinin gigabit bağlantıya (yüksek hızlı internet) sahip olması.
- Tüm kentsel alanların ve ana ulaşım yollarının 5G kapsamına girmesi.
- AB’nin gelişmiş yarı iletkenlerde küresel üretim payını %20’ye çıkarması.
- Avrupa’da ilk kuantum bilgisayarın geliştirilmesi.
İş Dünyası
- AB şirketlerinin %75’inin bulut bilişim, büyük veri ve yapay zekâ teknolojilerini kullanması.
- Yenilikçi genç işletmelerin ve start-up’ların büyümesini teşvik edecek ortamın oluşturulması.
- KOBİ’lerinin en az %90’ının dijital düzeyde en az temel seviyeye ulaşması.
Dijital Pusula’da belirlenen hedeflere ulaşabilmek için hayata geçirilen Birlik programlarından biri de 2021-2027 Çok Yıllı Mali Çerçeve’de yer alan Dijital Avrupa Programı’dır. 8,2 milyar Avro bütçeli Dijital Avrupa Programı (DAP) ile üye ülkelerin tek başlarına kuramayacakları dijital altyapıların oluşturulması hedeflenmektedir. Dijital Pusula’da, Avrupa’nın yeşil ve dijital dönüşümünü (ikiz dönüşüm) tamamlamak temel hedef olarak belirlenirken DAP ile bu hedefin gerçekleşmesi için kritik altyapıların inşası öncelikli hale getirilmiştir. Bu doğrultuda DAP, AB'nin endüstriyel ekosistemlerinin dijital dönüşümünü desteklemede stratejik bir rol üstlenmektedir.
Ülkemiz, Dijital Avrupa Programı'na katılım çalışmalarına 2021 yılında başlamıştır. Avrupa Komisyonu ile yapılan müzakerelerin ardından, 31 Ağustos 2023 tarihinde Dijital Avrupa Programı Katılım Anlaşması imzalanmıştır. 2 Kasım 2023 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan 7746 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Katılım Anlaşması onaylanmıştır. Böylece Türkiye, asosiye ülke sıfatıyla 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli sayılacak şekilde Program’a dahil olmuştur.